Alt bacak iç ön bölgede yer alan tibia kemiğinin alt yarı bölgesinde kemik zarının iltihabi reaksiyonu ile karakterize bir durumdur. Kemik zarını saran zarın zorlanmaya bağlı inflamasyonudur. (periostitit) Tibianın alt ucunda, iç kısımda hassasiyet ve çok az şişlik vardır. Filmde kemik yapı normal gözükür. Egzersiz veya spor faaliyetleri nedeni ile alt bacakta oluşan ağrılardır. Rahatsızlık kasları (miyozite neden olurlar), tendonları (tendinite neden olurlar), periostu (periostite neden olurlar) içerebilir.
Periostitit:
Kemiğin yapısını saran zar tabakasının iltihabi (inflamasyon)durumudur
Periyost lamelleri:
Yaralanmanın(inflamasyonun) olduğu kemiğin dış kısmı
Periost (periosteum / periyost): Her bir kemik özel bir bağ dokusu ile örtülüdür buna periyost / periosteum denir. Damar ve sensitif sinirlerden zengindir. Periost bağ ve kirişlerin sonlanış yerleri ve eklem yüzeyleri dışında kemiğin tüm bölgelerini örter.
Periostun görevleri
Kan damarları aracılığı ile kemiği besler.
Elastik bir zarla kmiği sararak onu korur, sinirden zengin olduğu için kemiğe gelen mekanik bir etkiyi (ağrıyı) haber verir.
-Rejenerasyon (yenilenme) içerdiği kemik yapıcı özelliklerden dolayı kemik dokunun yenilenmesi ve bir kırığı takiben yeni kemik dokunun oluşmasına katkıda bulunur.
İltihap (İnflamasyon): Zararlı etkenlerin dokuda uyardığı reaksiyondur. Hem zararlı etkeni hem de hasarlı dokuyu yok etmek veya sınırlamak amacıyla dokuların yaralanma veya yıkımına karşı gelişen lokalize savunma cevabıdır.
Fiziksel etkenler: Elektrik, termik, radyasyon ve mekanik travmalar
Kronik inflamasyon: Yavaş ilerler ve yeni bağ dokusu yapımı belirgindir. Akut formun devamı veya uzun süreli düşük dereceli formu olarak tanımlanabilir. Çoğunlukla kalıcı doku hasarına neden olur.
YARALANMA MEKANİZMASI
Genelde baldır kaslarının (plantar flexion) ve bacağın ön kısmındaki (dorsal flexion) dengesizliği sonucu kasların, tendonların ve periostun enflamasyonudur.
Engebeli arazilerde maraton koşanlarda, yürüyüş ve jogging yapanlarda gözükür.
Antrenman zemini, yanlış antrenman tekniği ayakkabı değiştiren sporcular ile zert zeminde uzun süre antrenman yapan sporcularda gözükür.
Ayağa Etkiyen Kuvvetler
Yürüme sırasında ayağa etkiyen çarpma kuvvetleri (impack kuvvet)
Koşu sırasında ayağın zemini itmesi sırasında başlangıçta çapma kuvveti, hemen itici kuvvet (propulsiv kuvvet) izler.
Koşu hızı 3m/sn’den 5m/sn’yeye çıktığı zaman çarpma hızı vücut ağırlığının 1,6-2,3 katına erişir, itici kuvvetler ise vücut ağırlığının 2.5-2.8 katına ulaşır.
Ayaktaki anatomik yapılar, ağırlığı eşit miktarda taşıyacak şekilde birbiriyle bağlantı yapar. Böylece vücut ağırlığının taşıma pozisyonunda, yük dengeli biçimde dağılır.
vücut ağırlığının %50’si subtalar eklem yoluyla kalkeneusa iletilir, geri kalan %50’si metatars başlarına yansır.
1. metatars başı diğer metatars başlarının taşıdığı yükün iki mislini (gelen %50’nin %63’ü) taşır.
Sakatlık oluşumuna sebep olan faktörler
Sporcunun kişisel özelliklerinden kaynaklanan faktörler
Yaş: Yaş ilerledikçe dokuların gücü ve dayanıklılığı azalır
Karakter özellikler: Olgun yada tez canlı olma gibi özellikler.
Antrenman düzeyi : Antrenmanların sezon içindeki yeri.
Teknik: Yanlış teknik kullanımı, aşırı kullanma
Yetersiz ısınma
Aşırı yoğun karşılaşma ve antrenman programı
Beslenme: Sporcu yeterli ve dengeli beslenmelidir.
Yeterli istirahat ve uyku durumunun olmayışı
Aşırı kilo / şişmanlık.
Antrenman zemini
Antrenman tekniği
Ayakkabı (kötü yada yeni değişen ayakkabı)
TEDAVİ ve RAHABİLİTASYON
Rahatsızlık sonucunda sporcu en kısa zamanda dinlenmeye alınmalıdır
Sırasıyla Soğuk ve sıcak(akut dönemden sonra) tedavi uygulanmalıdır.
Anti inflamatuar veya steroid enjeksiyon tedavisi verilmeli.
Bu tedavilere cevap vermezse cerrahi olarak periost tibiadan ayrılmalıdır.
Yüklenmeyle ağrı oluşmayıncaya ve tibia üzerindeki ağrı gidinceye kadar yeniden egzersize başlanmamalıdır
Yüzme ve pedal çevire gibi egzersizlerle kondisyon seviyesi korunmalıdır. (2)
Tedaviden sonra, gecen süre oranınca eski yüklemelerinizi belli oranda azaltılmalıdır
Isınmadan önce ve egzersizden sonra 5-10 dk. buz masajı uygulanmalıdır
KORUYUCU EGZERSİZ UYGULAMALARI
Sakatlığın oluşumunu önlemek için;
Sakatlık oluşumunda etken faktörlerin ortadan kaldırılması.
Yaş: yaş ilerledikçe yüklenmelerin yoğunluğunda düzenlemeler
Karakteristik özellikler: sporcunun bilinçlenmesi sağlanmalı, olgunlaşması sağlanmalı
Antrenman düzeyi: sporcunun antrenman düzeyine göre çalışmaların düzenlenmesi
Teknik: doğru tekniğin oluşturulması
Yeterli ısınma; ve soğuma egzersizleri yapılmalıdır
Aşırı yoğun karşılaşma ve antrenman programı
Beslenme: Sporcu yeterli ve dengeli beslenmelidir
Yeterli istirahat ve uyku durumunun olmayışı
Aşırı kilo/ şişmanlık: fazla kiloların verilmesi sağlanmalı
Antrenman zemini: Müsabakaya şartlarında çalışılmalı veya sporcu değişik zeminlerde antrenman yaparak dirençi arttırılmalı
Antrenman tekniği:
Ayakkabı:
Spor malzemelerinin cinsi ve kalitesi: Kullanılan malzeme mevsime ve sporun cinsine uygun olmalıdır
Koruyucu malzemeler: futbolcularda krampon çarpmasını önlemek için çorap içine plastik koruyucular kullanılmalıdır.
Sağlıklı ve düzenli bir yaşam, düzenli sağlık kontrolleri, antrenman ve müsabakadan önce yeterince ısınmak, germelerin yapılması sporcunun yaralanma riskini düşüren faktörlerdir.
Son Yorumlar